Przejdź do treści

Osuszanie torfowiska w Kotowej Woli

Torfowisko w Kotowej Woli to jedno z rzadko spotykanych w północnej części Puszczy Sandomierskiej otwartych torfowisk niskich.

Torfowisko zlokalizowane jest na południe od miejscowości Kotowa Wola (50.59954598, 21.92533394). Na obszarze 12 wydzieleń leśnych w Leśnictwie Zaosie (74-c,d, f, g; 89-c, d; 90-a, b, d, f, g, j) znajdują się otwarte powierzchnie torfowiska niskiego, porośnięte w dużej mierze turzycami i manną, powierzchnie z otwartym lustrem wody (nawet w latach suchych), na mineralnych wyniesieniach między mokradłami lasy w typie grądzików, a na północno-zachodnim skraju torfowiska świetliste dąbrowy, grądy. Wszystkie te komponenty sprawiają, że obszar ten jest niezwykle cenny przyrodniczo, zdecydowanie wyróżnia się od większości lasów Puszczy Sandomierskiej. Na obszarze torfowiska występuje m.in. ściśle chroniony fiołek bagienny Viola uliginosa (a dane dot. tego stanowiska były publikowane w literaturze naukowej), gatunek narażony na wyginięcie w Polsce i w woj. podkarpackim dla którego podstawowym zagrożeniem są melioracje i osuszanie siedlisk. Kolejnym gatunkiem objętym ochroną częściową jest bobrek trójlistkowy Menyanthes trifoliata – również dla tego gatunku osuszanie jest podstawowym zagrożeniem.

Zagrożeniem dla tego obszaru jest odwadnianie (istnieją dwa duże rowy, które odwadniają główną misę torfowiska). Rowy te od wielu lat odwadniają torfowisko, jednak zależnie od stanu utrzymania robią to z różną intensywnością. W ostatnich latach rowy były zarośnięte, zlokalizowanych na nich było kilka bobrowych tam, intensywność odwadniania była więc stosunkowo niska. Zwierciadło wód podziemnych w torfowisku było równe powierzchni torfowiska.

Oba duże rowy, wraz z trzecim, mniejszym (i znacznie bardziej zarośniętym, nieodkopywanym prawdopodobnie od dziesięcioleci) te zostały niedawno (prawdopodobnie w ostatnim kwartale 2021 r.) pogłębione przez Nadleśnictwo Rozwadów, co spowodowało obniżenie poziomu wody w torfowisku o ok. 1 metr. Osuszony torf będzie ulegał procesowi murszenia, uwalniając do atmosfery znaczne ilości gazów cieplarnianych, głównie metanu i dwutlenku węgla. Retencja wody na obszarze torfowiska zmalała o ok. 50 tys. m3. Poza osuszeniem przez pogłębienie rowów, zasypaniu osadami uległa duża powierzchnia siedlisk, także chronionych gatunków roślin.

W związku z tym celowym osuszeniem wystąpiliśmy z pismami do Nadleśnictwa Rozwadów PTP.TKW.2022.03.1 i Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Rzeszowie PTP.TKW.2022.03.2. Rok wcześniej przesyłaliśmy informacje o konieczności ochrony tego obszaru i budowie zastawek na rowach do Biura Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej w Lublinie.

Od 2020 r. prowadzimy inwentaryzację przyrodniczą obszaru torfowiska, żeby móc złożyć wniosek o utworzenie w tym miejscu rezerwatu przyrody. Planujemy dokończyć inwentaryzację przyrodniczą w 2022 r.

Więcej informacji o tej niezwykle smutnej sytuacji związanej z melioracją torfowiska przez Lasy Państwowe w filmie: